Informatieplicht werkgever bij wijziging belastingverdrag?

Er loopt een procedure bij de Hoge Raad van twee werknemers die hun werkgever aansprakelijk stellen naar aanleiding van aan hen opgelegde navorderingsaanslagen inkomstenbelasting. Door een wijziging van het belastingverdrag werden de werknemers vanaf 2012 belastingplichtig in Nederland. Hun werkgever liet echter na om loonbelasting in te houden en informeerde de werknemers evenmin. De werknemers stellen hun werkgever aansprakelijk voor de door hen geleden (belasting)schade.

Werknemers ontvangen navorderingsaanslagen na belastingwijziging

Het betreft twee werknemers van KLM die woonachtig waren in Zwitserland en al meer dan 20 jaar werkzaam waren als verkeersvlieger toen het belastingverdrag tussen Nederland en Zwitserland in 2012 wijzigde. Als gevolg van deze wijziging werden de werknemers belastingplichtig in Nederland. KLM liet na om vanaf 2012 Nederlandse loonbelasting in te houden. De werknemers ontvingen in 2017 en 2018 navorderingsaanslagen inkomstenbelasting van in totaal € 1,7 miljoen.

De werknemers hebben zich op het standpunt gesteld dat KLM heeft gehandeld in strijd met de eisen van goed werkgeverschap, door hen niet tijdig te waarschuwen voor de gevolgen van de verdragswijziging en door ten onrechte vanaf 2012 geen loonbelasting op hun loon in te houden. Zij stellen dat zij door deze gang van zaken ernstig zijn benadeeld en in financiële problemen zijn geraakt en dat KLM daarvoor aansprakelijk is.

Goed werkgeverschap en waarschuwingsplicht bij wijziging belastingverdrag

De kantonrechter was van mening dat KLM aansprakelijk is voor 50% van de door de werknemers geleden schade. Het Hof wees de vorderingen van de werknemer in hoger beroep volledig af. Inmiddels heeft de Hoge Raad een conclusie uitgebracht. Volgens de Hoge Raad volgt uit de norm van goed werkgeverschap dat een werkgever de werknemers die het aangaat moet waarschuwen voor dan wel informeren over de wijziging van een belastingverdrag indien de werkgever:

1. bekend is met een wijziging van fiscale wet- en regelgeving, en
2. de werkgever wist, althans redelijkerwijs behoorde te weten, dat die wijziging tot gevolg heeft dat de betreffende werknemers hierdoor (anders dan voorheen) belastingplichtig werden voor de loonbelasting.

De Hoge Raad hanteert als norm dat de werkgever daadwerkelijk bekend is met de wijziging van het belastingverdrag en weet of behoort te weten dat dit gevolgen heeft voor haar werknemers. Het is dus niet voldoende dat de werkgever slechts weet dat de wijziging gevolgen zou kunnen hebben. Van belang is verder dat de Hoge Raad concludeert dat fiscale gevolgen voor een werknemer in de sfeer van de inkomstenbelasting in beginsel een privéaangelegenheid zijn en dat dat ook geldt voor de aanslag inkomstenbelasting. De correcte inhouding van loonbelasting is daarentegen wel de verantwoordelijkheid van de werkgever omdat de werkgever wettelijk verplicht is om loonbelasting in te houden op het moment dat het loon wordt genoten.

Het lijkt er daarom op dat een informatieplicht voor de werkgever volgens de Hoge Raad ontbreekt indien de belastingpositie van de werknemer alleen in de inkomstenbelasting wijzigt, zonder dat er een wijziging optreedt in de inhoudingsplicht voor de werkgever (in binnen- of buitenland). 

Belang voor de praktijk: gevolgen voor informatieplicht internationale werkgevers?

In cassatie staat vast dat KLM op de hoogte was van de verdragswijziging. Niet vast staat of KLM wist, of redelijkerwijs behoorde te weten, welke gevolgen die wijziging had voor de betreffende werknemers. Het feit dat KLM een grote, professionele werkgever is met een eigen fiscale afdeling en vele in het buitenland wonende werknemers zal hier ongetwijfeld worden meegewogen. 
Indien geconcludeerd wordt dat KLM haar zorgplicht inderdaad heeft geschonden, moet nog worden bepaald hoe groot de schade van de werknemers is en in hoeverre KLM daarvoor de aansprakelijk is.

Voor de praktijk is van groot belang hoe de Hoge Raad oordeel in de zaak. Concludeert deze eveneens dat KLM haar zorgplicht heeft geschonden dan kan dit grote gevolgen hebben voor de informatieplicht van werkgevers richting hun internationale werknemers. 

Bron: ECLI:NL:PHR:2023:556